Bilişim Hukuku
Teknolojinin gelişmesiyle birlikte insanlar bilişim çağı dediğimiz bilişim ve iletişim teknolojilerindeki gelişimin insanlık tarihinde toplumsal, ekonomik, ve bilimsel değişimin yönünü yeniden belirlediği ve giderek ağ toplumunun ortaya çıktığı döneme geçiş yapmıştır.
İnsanlığın bilişim çağına geçiş yapması, pek çok faydanın yanı sıra dönüşü mümkün olmayacak problemlere de sebebiyet verebilmektedir. İnternet ortamına sızdırılan ve geri dönüşü olmayan bir bilgi, ağ yoluyla bilgisayarınıza giren bir korsan yazılım, internet bankacılığının bir açığından faydalanarak banka hesaplarınıza erişen bir hırsız bilişim suçunu oluşturmaktadır.
Bu sebeple bilişim hukukuna doğan ihtiyaç açığa çıkmıştır. Çünkü internet; içerisinde yaşanan, gezilen, eğlenilen, bilgi paylaşımı yapılan, para kazanılan bir sanal gerçeklik oluşturmuştur.
Bilişim hukuku, bu sanal dünyanın içerisinde oluşabilecek hak ihlallerini engellemeyi ve bilişim suçu unsuru oluşturan durumlarda cezai işlem uygulamayı amaçlamaktadır. Çünkü internetin sunduğu özgürlük ortamı, bir başkasının özgürlüğüne müdahil olunduğunda suç ortamına da dönüşebilecek potansiyeldedir.
Türk Ceza kanununun 243 ila 246. Maddeleri ve 5651 sayılı İnternet Ortamında Yapılan Yayınların Düzenlenmesi ve Bu Yayınlar Yoluyla İşlenen Suçlarla Mücadele Edilmesi kanunu bilişim hukukunun mevzuatını oluşturmaktadır.
Bilişim hukukuna göre bilişim suçu sayılan fiiller;
- Pornografik içerik yayınlamak,
- Bilgisayar ve telefon gibi cihazların izinsiz dinlenmesi,
- Bilgisayar ve telefon gibi cihazlar kullanılarak yapılan dolandırıcılıklar,
- Bilgisayar ve telefon gibi cihazlar kullanılarak yapılan belge ve bilgide sahtecilikler,
- Kamu zararına olacak video ve içeriklerin paylaşılması,
- Yasaklı yazılımların izinsiz kullanılması,
- Cihazların ağına sızarak kişilerin özel hayatını ihlal etmek,
Bilişim Hukuku Neleri Kapsar?
Bilişim hukuku mevzuatının kapsadığı bilişim suçları konularını ve ilgili kanun maddelerini şu şekilde sıralamak mümkündür:
- Bilişim sistemine girme suçu,
TCK Madde 243- (1) Bir bilişim sisteminin bütününe veya bir kısmına, hukuka aykırı olarak giren veya orada kalmaya devam eden kimseye bir yıla kadar hapis veya adlî para cezası verilir.
- Sistemi bozma ve verileri yok etme suçu
TCK Madde 244- (1) Bir bilişim sisteminin işleyişini engelleyen veya bozan kişi, bir yıldan beş yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır. (2) Bir bilişim sistemindeki verileri bozan, yok eden, değiştiren veya erişilmez kılan, sisteme veri yerleştiren, var olan verileri başka bir yere gönderen kişi, altı aydan üç yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.
- Banka veya kredi kartlarının kötüye kullanılması suçu
TCK Madde 245 – (Değişik: 29/6/2005 – 5377/27 md.) (1) Başkasına ait bir banka veya kredi kartını, her ne suretle olursa olsun ele geçiren veya elinde bulunduran kimse, kart sahibinin veya kartın kendisine verilmesi gereken kişinin rızası olmaksızın bunu kullanarak veya kullandırtarak kendisine veya başkasına yarar sağlarsa, üç yıldan altı yıla kadar hapis ve beşbin güne kadar adlî para cezası ile cezalandırılır.
- Kötü fiil sebebiyle veya kötü fiile sebep verecek şekilde kullanılabilecek programlar oluşturma suçu
TCK Madde 245/A- (1) Bir cihazın, bilgisayar programının, şifrenin veya sair güvenlik kodunun; münhasıran bu Bölümde yer alan suçlar ile bilişim sistemlerinin araç olarak kullanılması suretiyle işlenebilen diğer suçların işlenmesi için yapılması veya oluşturulması durumunda, bunları imal eden, ithal eden, sevk eden, nakleden, depolayan, kabul eden, satan, satışa arz eden, satın alan, başkalarına veren veya bulunduran kişi, bir yıldan üç yıla kadar hapis ve beşbin güne kadar adli para cezası ile cezalandırılır.
- İçerik sağlayıcısı kişilerin sorumlulukları konusu
MADDE 4- (1) İçerik sağlayıcı, internet ortamında kullanıma sunduğu her türlü içerikten sorumludur.
- Kişilerin internet ortamı üzerinde; intihara sevk etme, uyuşturucuya özendirme, çocuk istismarı, fuhuş, pornografik içerik, kumara özendirme ve oynatma gibi girişimleri ve yayınları suç teşkil etmektedir.
5651 sayılı İnternet Ortamında Yapılan Yayınların Düzenlenmesi ve Bu Yayınlar Yoluyla İşlenen Suçlarla Mücadele Edilmesi kanunu MADDE 8- (1) İnternet ortamında yapılan ve içeriği aşağıdaki suçları oluşturduğu hususunda yeterli şüphe sebebi bulunan yayınlarla ilgili olarak içeriğin çıkarılmasına ve/veya erişimin engellenmesine karar verilir:(13) a) 26/9/2004 tarihli ve 5237 sayılı Türk Ceza Kanununda yer alan; 1) İntihara yönlendirme (madde 84), 2) Çocukların cinsel istismarı (madde 103, birinci fıkra), 3) Uyuşturucu veya uyarıcı madde kullanılmasını kolaylaştırma (madde 190), 4) Sağlık için tehlikeli madde temini (madde 194), 5) Müstehcenlik (madde 226), 6) Fuhuş (madde 227), 7) Kumar oynanması için yer ve imkân sağlama (madde 228), suçları.
- Özel hayatının gizliliğini ihlal nedeniyle içeriğe erişimin engellenmesi durumu
MADDE 9/A- (Ek: 6/2/2014-6518/94 md.) (1) İnternet ortamında yapılan yayın içeriği nedeniyle özel hayatının gizliliğinin ihlal edildiğini iddia eden kişiler, Kuruma doğrudan başvurarak içeriğe erişimin engellenmesi tedbirinin uygulanmasını isteyebilir.
- Aynı zamanda gündemimizde olan sansür yasası da bilişim hukuku mevzuatının bir parçası olacaktır.
Bilişim suçları ile ilgili mevzuat bilgilerine, https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuatmetin/1.5.5651.pdf bu bağlantıdan ulaşabilirsiniz.
Bilişim Hukukunda Bilişim Avukatının Önemi
Bilişim hukuku, geleneksel hukuk alanlarından farklı olarak, içerisinde ;yasak yazılım, sisteme girme ve bozma, telefon veya bilgisayarların uzaktan dinlenmesi vb gibi pek çok yeni çağın getirdiği problemetaği kapsar. Bu bağlamda bilişim hukuku ve bilişim suçları çok da eski olmayan ve geleneksel hukukun henüz tam anlamıyla tanımadığı bir alandır.
Bu sebeple bu yeni alanda, mevzuat bilgisine ve çağın getirdiklerine hakim olan bir bilişim avukatıyla birlikte davaları yürütmek şart olmuştur.